Μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς και ΣΕΠ

ΑΠΟ: ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - Απρ• 05•15

Το δάσος θα ήταν ένα πολύ σιωπηλό μέρος αν τα μόνα πουλιά που κελαηδούσαν, ήταν αυτά που κελαηδούν καλύτερα.

HenryVanDyke, 1852-1933, Αμερικανός ποιητής

Είναι κοινός τόπος ότι η συμβουλευτική ψυχολογία αποτελείται από τη θεωρία, την έρευνα και την εφαρμογή. (Μαλικιώση Μ. – Λοίζου (1998) . Η συμβουλευτική σχέση ως εφαρμογή επιτρέπει στον πελάτη να αναπτύξει αυτογνωσία (Δημητρόπουλος Ε., 1998) και να κινηθεί με βάση το νέο του προσανατολισμό. ΄Aλλωστε, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, οι περισσότερες θεωρίες επικεντρώνονται στην αξία της συμβουλευτικής σχέσης.
Η παιδαγωγική σχέση που αναπτύσσει ο εκπαιδευτικός μέσα ή έξω από τη σχολική αίθουσα είναι δυναμική, δυαδική, αμφίδρομη, τριγωνική (μαθητής-ομάδα- διδάσκων) και η συντελούμενη μάθηση καθορίζεται από ψυχολογικές συναλλαγές και διαδικασίες.(Μπέλλας Θ., 1985, Καψάλης, 1986), όπως π.χ. ταυτίσεις, μεταβιβάσεις, αντίσταση, ματαίωση.



1.         Ο ρόλος του εκπαιδευτικού
Ο εκπαιδευτικός δεν είναι, μόνο ο «τροφοδότης γνώσεων» σε μια ζωντανή σχέση προσώπων, ο ειδικός επιστήμων με βάση την κατάρτισή του, αλλά και ο σύμβουλος που αναγνωρίζει τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες ή τις δυσκολίες  στη μάθηση ή στη συμπεριφορά τους και συμβάλλει στην ανίχνευση των προτερημάτων ή στη βελτίωση των δεξιοτήτων των μαθητών με σκοπό την επίτευξη της μάθησης.
Επομένως ο εκπαιδευτικός θεωρείται δεδομένο ότι σε πρώτο επίπεδο γνωρίζει τα σημεία σύγκλισης των θεωριών μάθησης (Κασσωτάκης Μ- Φλουρής Γ, 2006, Κολιάδης Εμ., 2006), όπως π.χ. άσκηση, επανάληψη, ενίσχυση, κωδικοποίηση, σημασία προ-οργανωτών, προσαρμογή της διδακτέας ύλης και εξατομίκευση διδακτικών ενεργειών, διαφοροποίηση διδασκαλίας και ενίσχυση της διερευνητικής – κριτικής ικανότητας των μαθητών, σημασία προτύπων κλπ.
Επιπλέον ο εκπαιδευτικός οφείλει, προκειμένου να είναι η διδασκαλία του αποτελεσματική, να γνωρίζει και να εφαρμόζει τις κατάλληλες μεθόδους διδασκαλίας και να καθορίζει την πορεία της διδασκαλίας με σύγχρονες διδακτικές αρχές και μεθόδους (Κασσωτάκης Μ- Φλουρής Γ, 2005, Ματσαγγούρας 2007, Baudrit Alain, 2005).
Ωστόσο σε δεύτερο επίπεδο ο εκπαιδευτικός απευθύνεται σε μια αναπτυσσόμενη προσωπικότητα που συναπαρτίζεται στην ιδιαιτερότητά της από το γνωστικό, το συναισθηματικό και ψυχοκινητικό στοιχείο και σε μια ομάδα με διαφορετικού τύπου για τον καθένα μαθητή γνωστική, ηθική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη (Fontana, 1995).

Η Συμβουλευτική κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους

1.Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ
Πιο συγκεκριμένα κατά την έναρξη του σχολικού έτους ο εκπαιδευτικός υποδέχεται τους μαθητές αν και δεν είναι, πάντα, όλοι οι μαθητές προετοιμασμένοι να αποδεχτούν τη σχολική καθημερινότητα (Herbert M, 1993, Τσιάντης, 1988, Clark Norman, MD, 1971, Μάνος Ν., 1997, Μαρκοβίτης Μ.- Τζουριάδου Μ. 1991) με αποτέλεσμα στη συνέχεια του έτους τη σχολική υποεπίδοση, τα προβλήματα συμπεριφοράς και την αποτυχία.
Επίσης κατά τη διάρκεια του έτους ο εκπαιδευτικός βοηθά το μαθητή στην εμπέδωση της διδακτέας ύλης καθώς και στην επιτυχή διεκπεραίωση διαγωνισμάτων, ή εξετάσεων τα οποία αποτελούν στρεσογόνα γεγονότα, αφού συντελούν όχι μόνο στην αυτοεκτίμηση (Μακρή-Μπότσαρη, 2001), αλλά και στην αποδοχή των μαθητών από την ομάδα των συνομηλίκων. Όμως αρκετοί μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες δε θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στη σχολική εργασία με αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση, το στιγματισμό και την εγκατάλειψη των προσπαθειών τους (Δοίκου- Αυλίδου Μάρω (2002).
Κατά τη διάρκεια του μαθήματος η στάση του εκπαιδευτικού επηρεάζει το σύνολο της τάξης και την πορεία της μαθησιακής διαδικασίας με το χειρισμό των προβλημάτων συμπεριφοράς. Παράλληλα, ακόμη και η επιτυχία ή η περιέργεια είναι δυνατόν να εκληφθούν από το παιδί με τραυματικές εμπειρίες ως απειλητικές καταστάσεις και να οδηγήσουν στην αναστολή της έκφρασης των ικανοτήτων του (Αναγνωστόπουλος, 2005).
Από την άλλη πλευρά ο εκπαιδευτικός βρίσκεται σε ένα επίπεδο επαγγελματικής ανάπτυξης ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας, όπως κάθε εργαζόμενος. Τα ποσοστά εργασιακού του άγχους πιθανόν να είναι ιδιαίτερα αυξημένα, αφού εργάζεται κάτω από συνθήκες πίεσης (  Fontana, 1988).

2. Ο Μαθητικός πληθυσμός
Μαθητικός πληθυσμός με προβλήματα συμπεριφοράς – σχέση με υποεπίδοση
Μορφές συμπεριφοράς που δηλώνουν απροσεξία στο μάθημα, αδιαφορία, «αντίδραση», «υπερκινητικότητα», «εριστικότητα», «περιφρόνηση» προς τη σχολική ζωή, «λεκτική ή σωματική βιαιοπραγία» που προβληματίζουν το διδάσκοντα. (Ματσαγγούρας, 2008, Kουρκούτας Η., 2007).
Εκτός από τα μικροπροβλήματα εμφανίζονται και τα επίμονα προβλήματα συμπεριφοράς που δεν αντιμετωπίζονται με τους συνήθεις παιδαγωγικούς  τρόπους πχ. προοδευτική παρέμβαση, υπενθύμιση κανόνων, αλλαγή θέσης, αλλά συνήθως με επιπλήξεις  ή και με επιβολή  ποινών.
…………………

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

Οι μαθητές με δυσλεξία εκδηλώνουν ιδιαίτερο άγχος όσον αφορά στα επαγγελματικά ενδιαφέροντα που απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις ανάγνωσης και γραφής
Κατευθύνονται στην παροχή κοινωνικού έργου ή στα πρακτικά επαγγέλματα για να αποφύγουν το άγχος,

Ενδεδειγμένες πρακτικές ΣΕΠ

• αυτογνωσία
• διερεύνηση ενδιαφερόντων
• απόκτηση επαγγελματικών γνώσεων
• ανάπτυξη δεξιοτήτων λήψης απόφασης
• Προσοχή στη μετάβαση
• Διαχείριση προβλημάτων ένταξης στην ομάδα
• Αυτοελέγχου- αυτορρύθμισης
• Διαχείριση συναισθημάτων

Είπαν…

Το μυστικό της επιτυχίας; Να είσαι διαφορετικός από τους άλλους.
Γούντυ Άλλεν, 1935-, Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης

Σε περίπτωση αντιμετώπισης ιδιαίτερου περιστατικού έχουν προταθεί διάφορες επιστημονικές πρακτικές, όπως αυτή της οικοσυστημικής προσέγγισης (Μοlnar A.- Linquist B. , 1996) και της αναπλαισίωσης, της ατομικής συμβουλευτικής συνάντησης που έχει ως βάση την ενσυναίσθηση, η ενίσχυση της αυτορρύθμισης και η σταδιακή τροποποίηση συμπεριφοράς σε μια συμβουλευτική σχέση διαρκείας κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους από ειδικό φορέα.

Ημερίδα ΚΕΣΥΠ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ 19/11/2014 ΕΙΣΗΓΗΣΗ «Η Συμβουλευτική και ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός στο σχολείο»

Μπιλανάκη Ελευθερία, Υπεύθυνη ΚΕΣΥΠ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ